Wyrok, który zatrząsł systemem. Sąd Najwyższy w Wielkiej Brytanii uderza w ideologię. Kobieta to fakt biologiczny

To nie tylko decyzja prawna. To moment przełomowy, który dla wielu kobiet oznacza koniec milczenia i odzyskanie przestrzeni, z której były wypychane. 16 kwietnia 2025 roku Sąd Najwyższy w Wielkiej Brytanii jednogłośnie orzekł, że w rozumieniu ustawy o równości z 2010 roku kobieta to osoba biologiczna. Wyrok ten kończy lata niejasności, napięć i sporów wokół tego, kto może korzystać z praw i przywilejów przypisanych biologicznym kobietom.

Sąd powiedział: dość

Sędzia Lord Hodge ogłosił, że w ustawie o równości słowa „kobieta” i „płeć” odnoszą się do biologicznej rzeczywistości – nie do subiektywnego odczucia czy urzędowego dokumentu. Podkreślił jednak, że osoby transpłciowe nadal są chronione przed dyskryminacją, ale ochrona ta nie może odbywać się kosztem praw innych grup – w tym przypadku, kobiet.

Wyrok został przyjęty przez obrończynie praw kobiet z ogromną ulgą. Dla wielu z nich to symboliczny koniec politycznego i społecznego chaosu, w którym próbowano redefiniować kobiecość w sposób całkowicie oderwany od biologii.

Kobiety odzyskują przestrzeń

Przez lata kobiety – zwłaszcza feministki i działaczki społeczne – alarmowały, że ich prawa są stopniowo wypierane w imię ideologii, która stawiała tożsamość ponad fakty. Krytykowano m.in. udział transpłciowych kobiet w sporcie, podważając uczciwość rywalizacji z powodu przewagi fizjologicznej. Podnoszono też alarm w sprawie dostępu do schronisk dla ofiar przemocy, toalet, oddziałów szpitalnych czy więzień.

Sąd jasno stwierdził, że przyjęcie „certyfikowanej” płci jako podstawy definicji prowadzi do niejasności, nierówności i osłabia ochronę prawną kobiet. Wyrok przywraca możliwość utrzymania jednopłciowych przestrzeni, bez obaw o oskarżenia o dyskryminację.

Reakcje: ulga i sprzeciw

Przedstawicielki For Women Scotland nie kryły emocji. Były łzy, uściski i gesty ulgi. „Dziś sąd powiedział to, co dla wielu z nas było oczywiste: kobieta to kobieta. Nie deklaracja, nie uczucie. Biologia” – powiedziała współzałożycielka organizacji, Susan Smith.

Z drugiej strony, organizacje trans i politycy wspierający ideologię gender wyrazili oburzenie. Dla nich to krok wstecz, który – jak twierdzą – zagraża równości i bezpieczeństwu osób transpłciowych. Jednak zwolennicy wyroku odpowiadają: ochrona jednej grupy nie może oznaczać wymazywania innej.

Polityczne skutki i nowy kierunek

Rząd Wielkiej Brytanii przyjął wyrok z aprobatą, zaznaczając, że przynosi on „klarowność i bezpieczeństwo” dla kobiet oraz instytucji świadczących usługi w oparciu o płeć. Premier Szkocji John Swinney również zapowiedział respektowanie decyzji sądu, choć wielu jego zwolenników nie kryje zawodu.

Dla opinii publicznej to coś więcej niż sprawa prawna – to sygnał, że można przywrócić zdrowy rozsądek w debacie o płci i tożsamości, nie raniąc przy tym nikogo, ale jasno wyznaczając granice.

Symboliczny zwrot – kobieta odzyskuje znaczenie

Wyrok Sądu Najwyższego nie zamyka tematu – ale jest punktem zwrotnym. W czasach, gdy od kobiet wymagano milczenia, by nikogo nie „urazić”, wiele z nich odważyło się mówić otwarcie. Dziś ich głos został usłyszany i potwierdzony najwyższym orzeczeniem prawnym w kraju.

Dla jednych to początek końca ideologicznej presji. Dla innych – szansa, by odbudować społeczne zaufanie do prawa, które ma chronić, a nie dzielić. Jedno jest pewne: po tym wyroku nie da się już tak łatwo zamazać tego, co oczywiste.